සංගීතා

               ගායන සමය යනු ගැයීමට උචිත කාලයයි. දිනයක කිසියම් රාගයක් ගැයීමට නියමිතව ඇති කාල පරාසය ගායන සමය තුළින් විග්‍රහ කෙරේ. මෙම සිද්ධාන්තයට අනුව රාග ගායන සමය පිළිබඳ කාල විග්‍රහයක් ඇත.එනම් දවසේ පැය 24 කොටස් දෙකකට බෙදා මධ්‍යහන 12 සිට රාත්‍රී 12 දක්වා එක් කොටසක් එනම් (ප්‍රථම භාගය) ලෙසත්, රාත්‍රී 12 සිට මධ්‍යහන 12 දක්වා දෙවන කොටස (උත්තර භාගය) ලෙසට ද බෙදා ගනී.                   භාත්ඛණ්ඩේ පඬිතුමා විසින් මෙකී සියලු රාගයන් මෙම ගායන සමය සිද්ධාන්තයට අනුව වර්ග දෙකකට බෙදා ඇත.එනම්,   1. පූර්වාංගවාදී රාග   2. උත්තරාංගවාදී රාග වශයෙනි.පූර්වාංගවාදී රාග සප්තකයේ පූර්ව භාගයේ එනම් එහි ප්‍රථම ස්වර 4 අතරේ විග්‍රහ කර ඇත.එනම් ස,රි,ග,ම යන සප්තකයේ පෙර ඇති ස්වර 4 ය. කිසියම් රාගයක වාදී ස්වරය පූර්වාංග ස්වරවලට අයත් වේ නම් ඒවා පූර්වාංගවාදී රාග ලෙස හදුන්වනු ලැබීය. දේශ්,තිලක්කාමෝද් වැනි රාග මේ සඳහා නිදසුන් වේ.         උත්තරාංගවාදී රාග සප්තකයේ අපර ස්වර 4 හෙවත් ප,ධ,නි,ස යන ස්වර අතර විස්තර කර ඇත.එනම් කිසිය...

මීන්ඩ්    එක් ස්වරයක සිට තවත් ස්වරයක් දක්වා හඬ නොකඩවා පවත්වා ගනිමින් හඬ පාලනය කර කරනු ලබන ගායනය හෝ වාදනය 'මීන්ඩ්' වශයෙන් හදුන්වනු ලැබේ.මෙහිදී ස්වරයක සිට තවත් ස්වරයක් දක්වා හඬ නොබිඳී ගායනය වාදනය කෙරේ.රාගවලදී එහි ආරෝහණ,අවරෝහණවලට ගැලපෙන පරිදි මීන්ඩ් යොදා ගනී.නිදසුන් ලෙස, තිලක්කාමෝද් රාගයෙහි         ස^ප භාගේශ්‍රී රාගයේ                        ධ^ම ආදී ලෙස දැක්විය හැකිය.කෙසේ හෝ වාදන භාණ්ඩයන්ගෙන් එනම්, (සරෝද්,සාරංගි,වයලීන්) වැනි භාණ්ඩයන්ගෙන් කෙරෙන මීන්ඩ් වාදනය "සුත්" නමින් හැදින් වේ. ගමක්   ස්වර විචිත්‍ර කරන,අලංකාර කරන සෑම ක්‍රමයකට වගේම සාමාන්‍යයෙන් ගමක යැයි කියනු ලැබේ.හින්දුස්තථානී සංගීතය තුළ ස්වර කම්පනය කළ යුත්තේ වෙනත් ස්වරයන්ගේ ආධාරයෙනි.එහිදී ස්වර චලනය කිරීම ගමක් ලෙස හැදින්වේ.පැරණි ග්‍රන්තවල ගමක 15ක් ගැන සඳහන් වේ.නිදසුනක් ලෙස, මමරිස,පපමමරිස,        ඛන්  රාගයන්ගේ රස නිශ්පත්තිය සඳහා ඇතැම් ස්වර තවත් ස්වරයක් අල්ප ස්පර්ශයක් ඇතිව භාවිත කෙරේ.මෙය ඛන් ලෙස හැදින්වේ.ගායනය,වා...

 යම් ගීතයක් ගායනා කිරීමේදී අප එය විවිධ තාලයන්ට අනුව ගායනා කෙරේ.එහිදී ගීත ගායනා කරන වේගය එම ගීතයේ ළය ලෙස හැදින්වේ.යම් ගායනාවක කාලය මනිනුයේ තාලය නම් ඒකකයෙනි.තාලය ගමන් කරන වේගය ළය වශයෙන්ද හදුනාගත හැකිය.මෙම වේගය තුන් ආකාරයකින් සංගීතය තුළ හදුනාගත හැකිය.එනම්,   1.විලම්භ ළය   2. මධ්‍ය ළය   3. දෘත ළය  මෙහිදී  විලම්භ ළය යනු අඩුම වේගයකින් ගායනා කිරීම යන්නය.මධ්‍ය ළය දෙගුනයකින් අඩු වූ විට මෙකී ළය සෑදේ.මේ සඳහා නිදසුන් ලෙස වැලපුම් ගී,නැලවිලි ගී,නෙලුම් ගී ආදිය දැක්විය හැකිය.       මධ්‍ය ළය යනු සාමාන්‍ය වේගයකින් යන්නය.එය අපගේ හදවතේ ගැස්මට සමාන වේ.මේ සදහා නිදසුන් ලෙස, ගොයම් ගී,නූර්ති ආදී සාමාන්‍ය ගීත අදාල වේ.    දෘත ළය යනු වැඩිම වේගයකින් යන්නය.මධ්‍ය ළය දෙගුනයකින් වැඩි වූ විට මෙය වේ.මේ සදහා නිදසුන් ලෙස කමත් ගී,ටීකා සීපද ආදිය දැක්විය හැකිය.          කෙසේ හෝ වේවා මෙම ළය යන්න බටහිර සංගීතය තුළ Tempo (ටෙම්පො) ලෙස හදුන්වනු ලැබේ.  

    සංගීතයේ මාධ්‍ය සංගීතයේ මාධ්‍ය වනුයේ නාදයයි.එනම් හඬය.කෙසේ හෝ මෙම නාද ප්‍රධාන වශයෙන් කොටස් දෙකකට බෙදේ. 1.මිහිරි නාද 2.අමිහිරි නාද මෙහිදී මිහිරි නාද ශබ්ද ලෙසත්,අමිහිරි නාද ඝෝෂා ලෙසත් හදුන්වයි.මිහිරි නාද සදහා නිදසුන් ලෙස, *කුරුලු හඬ                           *සංගීත භාණ්ඩ හඬ ආදියත්, අමිහිරි නාද ලෙස * වාහන නලා හඬ                                                     *ගස් කපන           මැෂිමක  හඬ ආදිය දැක්විය හැකිය.කෙසේ හෝ සංගීත නිර්මාණ සදහා බොහෝ ලෙස යොදාගනුයේ මිහිරි නාද ය.ඝෝෂාකාරී හඬවල් සංගීත නිර්මාණ සදහා යොදා නොගන්නවා යැයි පැවසිය නොහැකිය.මන්ද සමහර අවස්ථාවලදී මෙම ඝෝෂාකාරී හඬ ප්‍රතිනිර්මාණය කර නිශ්චිත  නාදමාලාවකට ගෙන සංගීත නිර්මාණයන් සදහා යොදා ගැනේ.නිදසුනක් ලෙස, ළමා ගීතයක් වන 'උදෑසනම් පොඩි අපි දුව එනවා' නම් ගීතයේ වාහන නලා හඬ මේ ආකාරයට යොදාගෙන ඇති...

 සංගීතය වූ කලී විශ්ව භාෂාවක් යැයි අර්ථ ගැන්වීම සාවද්‍ය නොවේ.මන්ද, එය ඕනෑම සමාජයක පවතින්නා වූ අපූරු නිමැවුමකි.නමුත් එය විශ්ව භාෂාවක් නොවේ.මන්ද විශ්ව භාෂාවක් වීමට නම් සෑම කෙනෙකුටම එකම ලෙස එය දැනිය යුතු ය.නමුත් එය එසේ නොවේ.සංගීතයේ භාෂාව ස්වර වන බැවින් එලෙස එක ආකාරයට නොදැනේ.ස්වරයකට නිශ්චිත අර්ථයක් දිය නොහැක.සංගීතවේදියා නාදය සංකලනය කරන ආකාරය අනුව එහි හැඩය වෙනස් වේ.සංගීතය නම් වචනය නිර්මාණය වනුයේ "ගීත" යන වචනයට "සං" යන උපසර්ගය එක්වීමෙනි.මෙහි අරුත මනා වූ ගායනය යන්නයි.එසේත් නැතහොත් සාමූහික ගායනය ද සංගීතය වශයෙන් සැලකිය හැකිය.                    කෙසේ හෝ වේවා සංගීතය යන්න විවිධාකාර අයුරින් ඈත අතීතයේ පටන් අර්ථ ගැන්වී ඇත.එහිදී සාරංගදේව නම් විද්වතාගේ නියමයට අනුව,        " ගීතං වාද්‍යං තථා නෘත්‍යං -ත්‍රයං සංගීත     මූර්චතේ" වශයෙන් සංගීත රත්නාකරය නම් ග්‍රන්තය තුළ දක්වා ඇත.එහි අරුත වනුයේ, ගායනය,වාදනය,නර්තනය යන අංගත්‍රයේ මනා වූ සංකලනය සංගීතය වනවා යන අරුතය.කෙසේ හෝ මීට අමතරව බොහෝ භාරතීය විචාරකයෝ සංගීතය යන්න අර්ථ ගන්වා ඇ...